Wpis ukazał się 11 lipca 2020 roku na nieistniejącej już stronie: naukowa-seksualnosc.pl. Strona zakończyła działalność jesienią 2020 r.
* * *
Szacunek wobec praw seksualnych innych osób, wyrażany m.in. poprzez respektowanie ich zgody na podejmowane czynności seksualne (okazywanej każdorazowo przez jednostkę), stanowi istotny czynnik leżący u podstaw zdrowia seksualnego człowieka1. W dotychczas przeprowadzonych badaniach naukowych, pojęcie zgody poruszano przede wszystkim w kontekście diad (relacji między dwoma osobami) heteroseksualnych2.
Jedno z najnowszych badań autorstwa Raymond i in. (2020), które ukazało się 21 czerwca 2020 r. w The Journal of Sex Research podjęło próbę analizy odbytych bez obopólnej zgody aktów seksualnych mężczyzn podejmujących kontakty seksualne z innymi mężczyznami (mężczyzn homoseksualnych, biseksualnych oraz innych)2. Celem niniejszej pracy było zrozumienie jak mężczyźni ci rozumieją i negocjują zgodę w seksualnych relacjach, w które się angażują.
Autorzy opublikowanego artykułu zwrócili przede wszystkim uwagę na historyczne postrzeganie relacji homoseksualnych jako relacji “hiperseksualnych” (nadaktywnych seksualnie). Założono, iż taka perspektywa spojrzenia ma wpływ na sposób negocjowania zgody podczas współżycia seksualnego osób płci męskiej i przyczynia się do gorszej komunikacji między partnerami seksualnymi2.
Raymond i in. (2020) przebadali 473 pełnoletnie osoby przy pomocy anonimowego kwestionariusza online, spośród których 350 osób stanowili mężczyźni podejmujący kontakty seksualne z mężczyznami (występowało zróżnicowanie pod względem orientacji seksualnej, jako kryterium wybrano jednakże podejmowane zachowania seksualne, a nie identyfikację z daną orientacją). Badani (n=350) pochodzili z Kanady (n=222, 63.4%), Stanów Zjednoczonych (n=77, 22.0%) oraz z Zachodniej Europy (n=51, 14.6%). Uczestników badania pytano o to, czy kiedykolwiek odczuwali trudność w odmówieniu podjęcia seksualnej aktywności (dotykania, seksu oralnego, seksu analnego) innemu mężczyźnie. Analizy zebranych danych wykazały, iż każdy z odnotowanych przez badaczy schematów występował wśród mężczyzn podejmujących kontakty seksualne z innymi mężczyznami niezależnie od zamieszkiwanego regionu geograficznego2.
Ponad połowa badanych wskazała na występowanie pewnej formy barier komunikacyjnych (np. trudności w powiedzeniu “nie” czy też małego zaangażowania we wspólną dyskusję przez rozpoczęciem czynności), która stanowiła problem w zakończeniu niechcianych sytuacji seksualnych. Wielu mężczyzn sugerowało ponadto, iż zamiast otwartego wyrażenia braku zainteresowania drugą osobą, preferują tworzenie różnego rodzaju wymówek przed powzięciem aktywności seksualnej2.
Jedną z barier komunikacyjnych wskazywanych przez badanych był brak komunikacji związanej ze zdrowiem seksualnym, a stąd rodząca się obawa o bezpieczeństwo podejmowanej aktywności seksualnej pod względem np. potencjalnego ryzyka transmisji wirusa HIV czy też chorób przenoszonych drogą płciową (STI). W tym kontekście wyzwaniem okazały się również seksualne pozycje (aktywna/bierna) przyjmowane przez uczestników aktu seksualnego oraz skrypty seksualne występujące najczęściej w tych diadach, a niekiedy omówienie stosowania prezerwatyw podczas współżycia2.
W sytuacji, gdy dochodziło do niechcianej czynności seksualnej, mężczyźni podejmowali próbę zmiany sytuacji i szybszego zakończenia spotkania poprzez m.in. zmniejszanie intymności czy też zmniejszanie intensywności aktu seksualnego, a w momencie gdy do współżycia jeszcze nie doszło poprzez zmniejszanie zainteresowania seksem ze strony partnera, a czasami odmawiając wprost partnerowi seksualnemu. Pośród badanych były jednakże również osoby, które poddawały się niechcianym doświadczeniom seksualnym aby uniknąć konfrontacji z partnerem (dotyczyło to zarówno partnerów stałych, jak i przypadkowych), obawiając się niekiedy reakcji drugiej osoby. Zachodziło to często w sytuacjach, w których osoba była wpierw zainteresowana podjęciem aktywności seksualnej, lecz później zmieniała zdanie. Pewna grupa badanych osób decydowała się na zakończenie niechcianej aktywności seksualnej w trakcie, lecz musiała mierzyć się z agresją bądź skutkami alkoholu/narkotyków, które uniemożliwiały porozumienie się z partnerem2.
Kilku z badanych wyraziło uczucie żalu za podjęcie ryzykownej aktywności seksualnej bądź też żalu za nieumiejętność odmówienia partnerowi. Spośród nich niektórzy przyznawali, iż to co ich spotkało stanowiło napaść seksualną, a niekiedy gwałt. Opisywano również jak traumatyczne i wiktymizujące były próby oficjalnego zgłoszenia przez nich przestępstwa seksualnego na policji bądź też skorzystania z pomocy medycznej w szpitalu2.
Wyniki dokonanych przez Raymond i in. (2020) analiz wykazały także, iż aktywność seksualna u mężczyzn podejmujących kontakty seksualne z mężczyznami łączyła się w dużej mierze z niewerbalnym sposobem porozumiewania się partnerów (szczególnie na etapie inicjowania zbliżenia), co było zgodne także z innymi badaniami przeprowadzonymi wśród populacji mężczyzn heteroseksualnych3, 4 i potwierdziło, iż język niewerbalny, pomimo swojej dwuznaczności jest często preferowanym sposobem komunikacji przez męskich partnerów seksualnych2.
W niniejszym badaniu odnotowano ponadto, iż komunikacja niewerbalna służyła znacznej części badanych osób do unikania niechcianej aktywności seksualnej. Autorzy podkreślili trudności jakie wiążą się z używaniem niejasnego sposobu komunikacji w przypadku negocjowania zgody na podjęcie czynności seksualnych2. Wyniki analiz dotyczące skryptów seksualnych opisano szczegółowo w artykule: <click>.
Bibliografia
Literatura:
1. WHO. Sexual and reproductive health. Defining sexual health. Pobrano z: https://www.who.int/reproductivehealth/topics/sexual_health/sh_definitions/en/ (dostęp: 04.07.2020)
2. Raymond M. McKie , Shayna Skakoon-Sparling , Drake Levere , Sage Sezlik & Terry P. Humphreys (2020). Is There Space for Our Stories? An Examination of North American and Western European Gay, Bi, and Other Men Who Have Sex with Men’s Non-consensual Sexual Experiences, The Journal of Sex Research, doi: 10.1080/00224499.2020.1767023
3. Hickman, S. E., & Muehlenhard, C. L. (1999). “By the semi-mystical appearance of a condom”: How young women and men communicate sexual consent in heterosexual situations. Journal of Sex Research, 36(3), 258–272. https://doi.org/10.1080/00224499909551996
4. Humphreys, T. P. (2007). Perceptions of sexual consent: The impact of relationship history and gender. Journal of Sex Research, 44(4), 307–315. https://doi.org/10.1080/00224490701586706
źródło obrazów: Unsplash
